Het idee kwam ergens in augustus 2024. Gaby Haerkens vertelde tijdens een bijeenkomst ter voorbereiding van de Open Ateliers Nijmegen Oost dat ze als een speer aan het werk moest gaan omdat ze al haar werk in een ziekenhuis had hangen … op een na … dat mocht daar niet hangen omdat er een tepel op stond. Iedereen keek verbaasd.
Dit vertelde ik in de loop van de weken daarna aan verschillende mensen. “Nou van mij willen ze helemaal niets daar.” reageerde Mieke Koenen. Ik begreep dat er vaker met het opgeheven vingertje gezwaaid werd als er bloot in beeld kwam. Op de vraag of ze toevallig nog meer kunstenaars kenden die ‘gecensureerd’ waren had ik zo twaalf mensen bij elkaar en besloot ik er een expositie mee te maken. Dat is Niet komen kijken! Blijf weg! geworden.
Ongetwijfeld zijn er veel meer kunstenaars die werk kunnen leveren voor een expositie als deze. Wie weet, herhalen we het een keer. Op de website staan de werken van de deelnemende kunstenaars en een aantal uitspraken/ervaringen. Niet komen kijken! Blijf weg! was te zien van 14-16 maart 2025 bij studio MONK in Nijmegen. Zelden zo’n druk bezochte expositie meegemaakt. Het copyright voor de afbeeldingen ligt bij de kunstenaars. De foto van Gaby en mij voor het portret waar we de tepels bedekken is van Gerard Verschooten.
Verleiding VII, Acrylverf/Poscastift op doek/katoen, 100 x 70 cm, 2023
Gaby Haerkens: Bij deelname aan een kunstbeurs in 2023, met o.a. dit werk, kreeg ik de vraag van een studente museologie of ik veel kritiek kreeg op mijn werk. Dit, omdat ik alleen vrouwen schilder en dan ‘ook nog’ op hun vrouwelijkst. In de museum-wereld bleek hier een discussie over te zijn, dat dit eigenlijk niet meer kan. Ik wist niet wat ik hoorde. Bij het inrichten van een expositie in een ziekenhuis in 2024 voelde ik bij dit schilderij al ‘nattigheid’, en dat bleek juist. Na beraad van de kunstcommissie werd besloten dat het beter was om dit schilderij, met zichtbare tepels, niet op te hangen. Voor het geval dat… Ik ben opgegroeid in de jaren ’70, en wij stonden op een naturistencamping. Naakt was volledig normaal. Waar is dit misgegaan? Dat zichtbaar, liefdeloos geweld meer geaccepteerd is, dan zichtbaar, liefdevol bloot?
Erectie… Acryl op hout, rond 20 cm
Diederik Grootjans: De fantasie is vaak net even anders dan de werkelijkheid. Wat je in je hoofd ziet is toch wat anders dan wat je in de spiegel ziet.
KenteringAcryl op doek 100 x 120 cm
Yette Rohde: Dit en ander werk riep weerstand op tijdens de expositie in de Stevenskerk afgelopen oktober (2024). Vrijwilligers sloten steeds de deuren naar de Zuiderkapel, waar het werk van Thijs Rutten en mij te zien was, omdat ze het niet gepast vonden in een kerk. De werken die daar te zien waren, zijn een verwijzing naar de Christus figuur en hoe wij met dieren omgaan ofwel onze bio industrie. De flyers met daarop de achtergrondinformatie over onze werken, zijn tijdens de expositie ook verdwenen.
Amazomermin Foto gedrukt op stof, geborduurd
Debora Heijne en John Kraft: Eén foto uit de Amazoneserie die wij zijn gaan maken nadat ik een borst verloor door borstkanker. De transformatie naar Amazone, de stoere vrouwelijke strijders uit de Griekse mythologie, inspireren ons om op verschillende plekken in de wereld steeds een nieuw beeld te maken. De creativiteit die door het aanvankelijk schokkende nieuws naar boven is gekomen en de trots die ik voel hoe wij mijn nieuwe lichaam omarmen, is niet voor iedereen voelbaar, een blote borst en litteken is voor sommige ingewikkeld?
In Nomine Dei Crucifix, mixed media
Suzan van Lieshout: Afwijken van de norm, zeker wanneer het gaat om gender en/of seksuele voorkeur, is vaak reden tot discriminatie, vervolging en marteling. In de meeste religies vervult de vrouw een ondergeschikte rol. De rechtvaardiging daarvoor ligt besloten in (de interpretatie) van gods wil. Eigenlijk is het dus de vrouw die aan het kruis genageld wordt.
Ook in onze westerse, geseculariseerde samenleving is sekse nog steeds bepalend voor iemands positie. De man is kennelijk de norm, maar het patriarchale systeem heeft ons niet veel goeds gebracht. Kunst en religie staan dikwijls op gespannen voet. Wellicht komt dat omdat religie antwoorden geeft, daar waar kunst liever vragen stelt? Ik zet mensen graag aan het denken. Maar bereik ik ook degenen buiten de kunstbubble?
Sleutelhanger Hout, metaal, gelijmd
Rinske Kegel: Ik vertelde aan de initiatiefnemer van Pakje Kunst dat ik voor hun kunstautomaat sleutelhangers met scrabbleletters wilde maken met daarop stoute woorden, zoals KUT. Maar kut, nee dat kon echt niet. Dat ging toch echt te ver. Het grappige is, ik huur nu zelf een vak in de winkel waar de automaat hangt en daar staat een doos vol sleutelhangers met stoute woorden. En die verkopen erg goed.
CuneraX – Gestolen schilderij, acryl op doek, 1.10 x 80 cm in baklijst
Els Crum: Op uitnodiging van Anne Kemming heb ik van 3 oktober 2016 tot 26 maart 2017 de expositie ‘Tijdloze Liefde’, over drie verdiepingen van het Augustinusklooster gehad. Vijf schilderijen mochten blijven hangen in het souterrain. Cunera-X is in het weekend van 3 maart 2019 verdwenen. Ik werd hierover op maandag 4 maart ingelicht. Naar aanleiding daarvan heb ik in het weekend zaterdag 9 maart, de resterende vier schilderijen, die ook in het souterrain hingen, meegenomen naar huis. Ik heb aangifte gedaan bij de politie. Uiteindelijk kunnen die niks voor je betekenen. De fantasie slaat op hol. Is het doek vernietigd door …vul maar in? Of hangt het in een slaapkamer en … vul maar in.
Naakt Acryl op papier
Ans Broeders: Ik exposeerde in een kerkje. Voortdurend dezelfde reacties op mijn werk: ‘Mag dat zomaar in een kerk?’ of ‘Ben jij dat of ben je lesbisch?’ Er zit altijd iets sexueels bij hoe er tegenaan gekeken wordt. Bij de makersmarkt op de Nyma trok een moeder een kind weg en hoorde ik haar zeggen “Dat is vies!” terwijl de man erachteraan liep en wel overduidelijk naar mijn werk keek maar hij kon ook niet meer blijven staan na die opmerking van zijn vrouw tegen hun kind.
Tekening inkt op papier, 32 x 25 cm
Frank Tarenskeen: Het is seks, in een daad omgezette liefde. Gewoon, lief en magisch. Tegen de postmoderne neiging van ‘zich een narratief toeëigenen’ en voorbij de actuele neiging over oprechtheid en onschuld ‘cringe’ te ervaren. Ook in de kunst hoort de schaamte aan de andere kant: die van de censoren en bekrompen moraalridders. (Cringe betekent zoiets als hevig ongemak/plaatsvervangende schaamte. JS)
Verlorene Jugend Acryl op doek
Mieke Koenen: Die Nieuwe Preutsheid is dus al meer dan 10 jaar aan de gang. Dit schilderij hing in het bedrijvenpand Augustinus op de Graafseweg. De titel van de expositie was: Meisjes van 50plus. Daar vond iemand dat het beter bedekt kon worden in plaats van te vragen of het op een andere plek mocht hangen. Het jaar daarna heb ik een hele serie schilderijen gemaakt met de titel: De Nieuwe Preutsheid en de man bedankt voor zijn inspiratie.
Jongeman als crossdresser (uit een serie van 14) Acryl op doek 1.30 x 90 cm
Thijs Rutten: Het internet biedt de mogelijkheid om jezelf op een veilige manier te laten zien zoals je bent. Het internet biedt m.a.w. de mogelijkheid om jezelf in het bestaan te roepen: ik word gezien als de persoon die ik werkelijk ben, dus ik besta. Reacties zijn wisselend. Tijdens de kunstroute Groesbeek weigerden mensen om mijn atelier binnen gaan, maar begonnen meteen over de tuin: ‘Wat heeft u een mooie tuin!’ Tijdens de expositie in de Stevenskerk in oktober 2024 sloten vrijwilligers van de kerk de expositieruimte herhaaldelijk af, zodat de crossdressers gedurende die week amper zichtbaar zijn geweest voor het publiek. Je kunt deze serie niet zomaar laten zien. Hij moet worden ingeleid: mensen hebben een aanknopingspunt nodig zodat ze zich kunnen vereenzelvigen met wat ze zien. Dan gaat het niet langer om de – blijkbaar confronterende – vorm, maar om de inhoud.
Viva la Vulva 40 vulva afdrukken van gips, gemaakt voor de documentaire “Tussen de lakens met Geraldine”
Jannie Benthem: Een veelgehoorde reactie: “dit had ik moeten zien toen ik jonger was, dat had mij veel onzekerheid en frustratie bespaard!”. Veel vrouwen denken dat hun eigen vulva raar of ‘niet goed’ is. Elke vulva is anders, uniek, eigen, er is geen één hetzelfde. Velen wilden een eigen vulva afdruk laten maken. Er kwamen allerlei mensen, jong en oud, hip en braaf. Sommigen gingen elkaars vulva’s bekijken, anderen hielden het voor zichzelf.
Er waren ook hele negatieve reacties: van mensen die geschokt waren en snel verder liepen, tot mensen die heel boos werden. Werd ik woedend gebeld hoe ik het in mijn hoofd haalde om dit te doen en uitgescholden. Een klas middelbare scholieren viel helemaal stil toen ik over het project vertelde. Kreeg ik naderhand wel mails dat ze het heel goed vonden wat ik deed, maar dat ze dat niet in de groep durfden te zeggen.
Tepel, Boze Schoonmoeder, Harde Plasser Drieluik, Ral 7045, Geschilderd glas in lijst, gegraveerde labeltjes.
Jac.Splinter: Als je denkt dat je ziet wat je leest, mag die tekst dan nog in de openbare ruimte opgehangen worden? Hoever kun je gaan in de suggestie? Als twintig dotjes verf een tepel zouden zijn wanneer spreken we dan schande van de letters die het woord vormen? “Dat zijn de leuke opdrachten” zei de man van de graveerwinkel toen ik vroeg of hij drie tekstbordjes wilde maken.
